Zdrowa Środa - Zioła

Zioła - zazwyczaj zielone i aromatyczne. Nadają smak i zapach naszym potrawom.

Zioła to potoczna nazwa dużej grupy roślin zawierających substancje, które w widoczny sposób wpływają na organizm człowieka. Dzięki zawartości olejków eterycznych oraz szeregu innych cennych substancji korzystanie oddziałują na metabolizm człowieka. Do grupy tej zaliczamy przede wszystkim jednoroczne i dwuletnie rośliny zielne, ale także drzewa, krzewy, byliny, warzywa i niektóre grzyby. My skupimy się na małych roślinach zielnych. Stosowane są one nie tylko w ziołolecznictwie, ale także w codziennej kuchni jako podstawa dania, jego aromatyczny dodatek, czy element dekoracji. Do ich uprawy nie potrzebujemy dużych przestrzeni. Wystarczy nam trochę miejsca w kuchni na parapecie, aby cieszyć się ich widokiem i sięgać po nie kiedy tylko chcemy. Zatem, dlaczego by z nich nie korzystać? Dzisiaj krótka charakterystyka mięty pieprzowej, bazylii oraz melisy.

Mięta pieprzowa

Jedna z najstarszych i najbardziej znanych roślin leczniczych. Powszechnie uprawiana również w Polsce. Wsród 8 gatunków dziko rosnącej mięty odnajdziemy miętę pieprzową, która w odróżnieniu od pozostałych, charakteryzuje się nieco innym smakiem. Po rozgryzieniu jej liści występuje uczucie chłodu. Mięta pieprzowa odznacza się wysoką zawartością olejków eterycznych, soli mineralnych oraz flawonoidów - substancji bioaktywnych, które mają działanie przeciwutleniające. Mięta pieprzowa, dzięki zawartości olejku o nazwie mentol, działa rozgrzewająco, rozkurczowo, wykrztuśnie, odkażająco, wzmacniająco, a także uspokajająco poprzez obniżanie ciśnienia krwi. Swoje zastosowanie ma również w pojawiających się problemach ze strony układu pokarmowego. Mięta reguluje pracę jelit, zwiększa wydzielanie soków trawiennych, działa przeciwwymiotnie. Preparaty na bazie tej rośliny są skuteczne przy zaparciach i biegunkach. W kuchni mięta pieprzowa ze względu na swój intensywny aromat, stosowana jest głównie jako dodatek do napojów chłodzących, np. różnego rodzaju lemoniad lub jako element dekoracyjny potraw mięsnych. W połączeniu z pietruszką tworzy ciekawą marynatę dla duszonego drobiu. Ze względu na właściwości pobudzające łaknienie polecana jest niejadkom, a jej liście dodane do wody sprawią, że młodzi zawodnicy nielubiący regularnie się nawadniać, coraz częściej zaczną po nią sięgać.

Bazylia pospolita

Możemy ją uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i domu. Zawiera ona olejki aromatyczne, które kiedyś wykorzystywano do leczenia kataru, czy trudności z zasypianiem. Bazylia jednak oddziaływuje głównie na układ pokarmowy oraz nerwowy. Z pewnością sprawdzi się we wszelkiego rodzaju niestrawnościach, wzdęciach, kolkach i skurczach żołądka. Co więcej, roślina ta wpływa uspokajająco, obniżając napięcie nerwowe. Łagodzi zmęczenie, niweluje niepokój, a nawet znajduje zastosowanie w leczeniu bólów migrenowych głowy. W kuchni jest bardzo popularna i wykorzystywana jako przyprawa w na całym świecie, chociaż najbardziej znana jest w kuchni śródziemnomorskiej. Z pewnością nie wyobrażamy sobie prawdziwego włoskiego spaghetti bez świeżych liści bazylii. Jej dość charakterystyczny korzenny ostry smak świetnie odnajduje się w sosach, zupach, duszonych mięsach i warzywach, a także daniach z makaronów. Bazylię najlepiej dodawać pod koniec gotowania, ponieważ pod wpływem długotrwającej wysokiej temperatury traci swój smak i aromat. Możemy wykorzystać ją również komponując sałatki, koktajle, a zmiksowana z czosnkiem, oliwą, orzeszkami piniowymi lub słonecznikiem i szczyptą soli utworzy nam aromatyczne pesto do makaronu.

Melisa

Zapewne kojarzy się z lekiem uspokajającym i łagodzącym nerwice oraz bezsenność, ale stosowana jest również przy dolegliwościach trawiennych. Preparaty zawierające melisę działają przeciwskurczowo oraz pobudzają soki trawienne. Coraz częściej można ją spotkać w domowym ogródku, czy na kuchennym parapecie, ponieważ jej świeże liście można wykorzystać nie tylko do naparów, ale do wielu potraw. Melisa dobrze skomponuje się z daniami z ryżu, jaj, a jako dodatek do sałatek, czy sosów świetnie je zaromatyzuje. Liście melisy można również dodać do orzeźwiających lemoniad, szczególnie tych na bazie herbaty. Roslina ta świetnie współgra z produktami mlecznymi, więc śmiało możemy ją dodać do jogurtu naturalnego z owocami i/lub płatkami owsianymi.

Jakie rośliny zielne warto jeszcze mieć w swojej kuchni?
Zapraszamy do lektury za tydzień, w której przedstawimy opisy cennych właściwości kolejnych ziół.

Dietetyk Akademii Piłkarskiej
Justyna Piskorz