Psychologia sportu – czy to dla mnie?

Zachęcamy do zapoznania się z poniższym artykułem!

Psychologia sportu – czy to dla mnie?

   Najczęstsze wątpliwości ze strony sportowców rodzą się z powodu braku odpowiedniej informacji, czym w ogóle zajmuje się psychologia sportu oraz kiedy powinnam/powinienem się z nim skontaktować. Specjaliści z American Psychological Association (APA) zwracają uwagę na to, że zawodnicy rozpoczynają współpracę z psychologiem sportu w dwóch przypadkach:

• potrzeby pracy nad określoną trudnością,
• chęci rozwoju umiejętności mentalnych.
W pierwszym z przypadków sprawa jest jasna. Zawodnicy zgłaszają się do psychologa, gdy na ich drodze pojawiają się trudności w obszarze: koncentracji, zaangażowania, kontroli emocji, pewności siebie czy komunikacji z pozostałymi członkami drużyny.
Drugi z aspektów nie jest już tak oczywisty. Amerykańscy psycholodzy podkreślają, że specjaliści z zakresu sportu zajmują się konsultacją nie tylko w charakterze interwencyjnym – mogą również wywierać wpływ na:
• podwyższenie poziomu wykonania – przygotowanie mentalne, podobnie jak trening motoryczny, techniczny czy taktyczny ma pomóc sportowcowi wejść na wyższy poziom sportowy, a co za tym idzie, osiągać lepsze wyniki;
• czerpanie radości z uprawiania sportu – praca z psychologiem może oddziaływać na pozytywne postrzeganie uprawianej dyscypliny oraz wzmacniać obraz siebie jako osoby uprawiającej sport;
• realizacje postawionych celów – w sporcie, zarówno zawodowym jak i amatorskim wiele osób stawia sobie cele, do których chce dążyć. Psycholog sportowy dba, aby były one ambitne i jednocześnie realne, odpowiednio rozłożone w czasie i możliwe do zmierzenia, zwiększając tym samym prawdopodobieństwo ich realizacji;
• radzenie sobie z presją związaną z uczestnictwem w zawodach – jednym z aspektów przygotowania mentalnego jest umiejętność kontrolowania własnego pobudzenia między innymi poprzez relaksację oraz trening oddechowy;
• powrót po kontuzji – praca nad psychiką może przyspieszyć proces rekonwalescencji, czyniąc go przy tym bardziej komfortowym dla zawodnika.

   Zawodnicy często zastanawiają się nad tym jak wygląda współpraca z psychologiem sportu. Wydaje się, że psycholog sportu uczestniczy w konsultacjach tylko, kiedy zgłasza się do niego chętny sportowiec. Nie zawsze jednak tak to wygląda. W praktyce osoba od przygotowania mentalnego może uczestniczyć w procesie treningowym z inicjatywy zawodnika, trenera (jako stały członek sztabu szkoleniowego bądź na zasadzie „skierowania” zawodnika), rodzica lub osób zarządzających klubem.

   Współpraca zawodników i drużyn z psychologiem sportu ma zwykle formę spotkań indywidualnych, bądź warsztatów grupowych. Częstotliwość tego rodzaju działań określa się indywidualnie zależnie od tego co jest tematem danych oddziaływań.

   Warto zauważyć, że w sporcie dzieci i młodzieży szczególną rolę pełni rodzic, który także może współpracować z psychologiem sportu. Praca taka opiera się na wypracowaniu odpowiedniej formy wsparcia dla dziecka uprawiającego sport, a także funkcjonowaniu w triadzie zawodnik-trener-rodzic. Wiele zależy też od poziomu sportowego zawodnika, a także jego wieku, płci i specyfiki danej dyscypliny.

   Profesor Jan Blecharz, czołowy polski psycholog sportu, w jednej ze swoich publikacji stawia pytanie czy sport może istnieć bez psychologów? Odpowiedź na to pytanie jest jak najbardziej twierdząca. Wielu zawodników nie korzysta z tego rodzaju usług radząc sobie w dzisiejszym świecie sportu. Czy jednak istnieje sport bez psychologii? Tutaj też możemy być pewni. Psychologia w sporcie zawsze będzie odgrywała bardzo ważną rolę. Dlatego też warto zadbać o ten aspekt własnego rozwoju.

Grzegorz Lisek
Trener psychologii sportu/Trener mentalny